แนวการสอนแบบมอนเตสเซอรี่ (MONTESSORI) เรื่องการแพร่แบบฟาซิลิเทต(FACILITATED DIFFUSION)

การแพร่แบบฟาซิลิเทต

     สารบางชนิดมีโมเลกุลใหญ่ไม่สามารถแพร่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้โดยตรง เช่น น้ำตาลกลูโคส กรดอะมิโน และไอออนสารต่างๆ เป็นต้น แต่พบว่าสารเหล่านี้ก็สามารถผ่านเข้าสู่เซลล์ได้ โครงสร้างของเยื่อหุ้มเซลล์ประกอบด้วยฟอสโฟลิพิดและมีโปรตีนแทรกอยู่ สารเหล่านี้แพร่ผ่านเซลล์โดยมีโปรตีนเป็นตัวพา ซึ่งจะจับกับสารที่เซลล์จะลำเลียงเข้าหรือออกจากเซลล์อย่างเฉพาะเจาะจง แล้วลำเลียงสารนั้นเข้าหรือออกจากเซลล์เรียกการลำเลียงหรือการแพร่แบบนี้ว่า การแพร่แบบฟาซิลิเทต(facilitated diffusion)

     

     ซึ่งมีหลักการลำเลียงคล้ายกับการแพร่ คือ อนุภาคของสารแพร่จากบริเวณที่สารมีความเข้มข้นสูงไปยังบริเวณที่สารมีความเข้มข้นต่ำกว่า การแพร่แบบ

ฟาซิลิเทตจะมีอัตราการแพร่เร็วกว่าแบบธรรมดามาก และมีความเฉพาะเจาะจงต่อสารที่ลำเลียงด้วย การแพร่ของน้ำผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ก็เป็นการแพร่

แบบฟาซิลิเทตเช่นกัน พบที่เซลล์เยื่อบุลำไส้เล็ก เซลล์ตับ เป็นต้น 

สารที่ลำเลียงเข้าสู่เซลล์ได้แก่ สารที่มีโมลเลกุลขนาดใหญ่ที่ละลายน้ำได้ หรือ สารที่มีประจุจำพวกไอออนต่างๆ เช่น กลูโคส กระอะมิโน และคาร์บอนไดออกไซด์ ในรูปของคาร์บอเนต(ไบคาร์บอเนต)
(ขอบคุณเนื้อหา จาก https://sites.google.com/site/arthitiyaseesai/bth-thi-1-xyudi-mi-sukh/kar-laleiyng-sar-khea-laea-xxk-cak-sell) 

    ใช้การสอนแบบมอนเตสเซอรี่ (Montessori)

      หลักการ

        จะเน้นอุปกรณการสอนหรือสื่อการเรียนรู้สำหรับเด็ก ให้เด็กได้เรียนรู้จากการสัมผัสด้วยมือและเล่นอุปกรณ์ที่ครูเตรียมให้ตามความสนใจของตนเอง โดยหลักการสอนนี้ ครูต้องเป็นผู้จูงใจให้เด็กเกิดการค้นพบด้วยตนเองจากการสังเกต การเรียนรู้ แต่ละเรื่องต้องสอดคล้องกับผู้เรียนเป็นรายบุคคล เด็กมีอิสระในการเลือกอุปกรณ์ และ กิจกรรมการเรียนรู้ จึงเน้นการสัมผัสสิ่งที่ใช้ในชีวิตประจำวัน และ วิชาพื้นฐาน พร้อมสาระหลักที่ต้องเรียนร่วม ได้แก่ การอ่าน การเขียน เลขคณิต สุขอนามัย และการเคลื่อนไหว

  (ขอบคุณเนื้อหาจากhttp://www.yupparaj.ac.th/yrc/web_science59/T_jutarat/cell3/fatis.html ) 

     ขั้นตอนการนำมาใช้

1.ครู เตรียมสื่อที่จะใช้ คือ แผ่นสติ๊กเกอร์ คำว่า โปรตีน จำนวน 2 แผ่น, 

ฟอสโพลิพิด จำนวน 2 แผ่น , กลูโคส จำนวน 6 แผ่น ,กรดอะมิโน จำนวน 6 

แผ่น , ไบคาร์บอเนต จำนวน 5 แผ่น , เชื้อโรค จำนวน 5 แผ่น และ

ไวรัส จำนวน 4 แผ่น

 **หมายเหตุ ปรับจำนวนแผ่นสติ๊กเกอร์ตาม จำนวนนักเรียน**

2.ครูเขียนชื่อสลาก ตามรายชื่อต่อนี้ โปรตีน จำนวน 2 แผ่น, ฟอสโพลิพิด 

จำนวน 2 แผ่น , กลูโคส จำนวน 6 แผ่น , กรดอะมิโน จำนวน 6 แผ่น , 

ไบคาร์บอเนต จำนวน 5 แผ่น , เชื้อโรค จำนวน 5 แผ่น และไวรัส จำนวน 4 

แผ่น จากนั้น ให้นักเรียนออกมาสุ่มหยิบสลาก

3.เมื่อนักเรียนจับสลากครบแล้วให้แต่ละคนนำสลากมาแลกสติ๊กเกอร์ และนำมาแปะลงบนเสื้อนักเรียน

4.ครูให้นักเรียนนั่งลงประจำโต๊ะของตนเอง จากนั้นก็สอนเนื้อหา ดังต่อไปนี้

การแพร่แบบฟาซิลิเทต

สารบางชนิดมีโมเลกุลใหญ่ไม่สามารถแพร่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้โดยตรง เช่น น้ำตาลกลูโคส กรดอะมิโน และไอออนสารต่างๆ เป็นต้น แต่พบว่าสารเหล่านี้ก็สามารถผ่านเข้าสู่เซลล์ได้ โครงสร้างของเยื่อหุ้มเซลล์ประกอบด้วยฟอสโฟลิพิดและมีโปรตีนแทรกอยู่ สารเหล่านี้แพร่ผ่านเซลล์โดยมีโปรตีนเป็นตัวพา ซึ่งจะจับกับสารที่เซลล์จะลำเลียงเข้าหรือออกจากเซลล์อย่างเฉพาะเจาะจง แล้วลำเลียงสารนั้นเข้าหรือออกจากเซลล์เรียกการลำเลียงหรือการแพร่แบบนี้ว่า การแพร่แบบฟาซิลิเทต(facilitated diffusion) 

 ซึ่งมีหลักการลำเลียงคล้ายกับการแพร่ คือ อนุภาคของสารแพร่จากบริเวณที่สารมีความเข้มข้นสูงไปยังบริเวณที่สารมีความเข้มข้นต่ำกว่า การแพร่แบบฟาซิลิเทตจะมีอัตราการแพร่เร็วกว่าแบบธรรมดามาก และมีความเฉพาะเจาะจงต่อสารที่ลำเลียงด้วย การแพร่ของน้ำผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ก็เป็นการแพร่

แบบฟาซิลิเทตเช่นกัน พบที่เซลล์เยื่อบุลำไส้เล็ก เซลล์ตับ เป็นต้น 

สารที่ลำเลียงเข้าสู่เซลล์ได้แก่ สารที่มีโมลเลกุลขนาดใหญ่ที่ละลายน้ำได้ หรือ สารที่มีประจุจำพวกไอออนต่างๆ เช่น กลูโคส กระอะมิโน และคาร์บอนไดออกไซด์ ในรูปของคาร์บอเนต(ไบคาร์บอเนต)

5.ครูให้รักเรียนทุกคนยืนขึ้น แล้วถามว่า พร้อมหรือยัง ค่ะ นักเรียน จากนั้นจึงเก็บโต๊ะเรียนและเก้าอี้เข้ามุมห้องและให้นักเรียนนั่งเป็นวงกลม 1 วงรอบห้องเรียน

6.ครูเรียกหา โปรตีน ทั้ง2คน ออกมา ยืนที่กลางห้อง แล้วให้จับมือ

กันในลักษณะแบบนี้ จากนั้น ครูเรียก ชื่อ ฟอสโฟลิพิด ออกมายืนแตะบ่า

ฝั่งละ1 คน

7.จากนั้นให้คนที่เหลือ เลือกเดินผ่าน โปรตีน 

   คนที่ผ่านได้ ได้แก่

    -กลูโคส 

    

    -กรดอะมิโน 

    

    -ไบคาร์บอเนต 

    คนที่ผ่านไม่ได้ ได้แก่

    - เชื้อโรค 

    -ไวรัส

   จัดทำโดยนางสาวบุษบง จำนงค์พิพัฒน์

   รหัสนักศึกษา 5611502237 กลุ่มเรียน 101